بررسی رابطه رهبر-پیرو وابعادرفتارشهروندی سازمانی درمراکزدرمانی شهرری

چکیده هدف از این تحقیق، بررسی رابطه تئوری مبادله رهبر پبرو و رفتار شهروندی سازمانی است. این تحقیق قصد دارد تا تبیین کند که آیا رابطه مبادل های مدیر با تک تک کارکنان خود، آنها را به انجام رفتارهای فرانقش یا شهروندی می نماید یا خیر. این تحقیق از نوع کاربردی، و مبتنی بر استراتژی همبستگی بوده و کارکنان مراکز درمانی شهرری جامعه آماری آن را تشکیل می دهند که از میان، نمونه ای به حجم 160 نفر برای گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها انتخاب شد. برای اندازه گیری عملیاتی مبادله رهبر پیرو از ابزار 12 گزینه ای لیدن و ماسلین 1998 ) و برای انداز هگیری رفتار شهروندی سازمانی از ابزار 24 گزینه ای پودساکوف و ) همکاران ( 1990 ) که مشتمل بر ابعاد نوع دوستی، وظیفه شناسی، احترام به دیگران، جوانمردی، و فضیلت شهروندی است، استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که رابطه مبادله ای مدیر با هر یک از زیردستان خود، بر بروز رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارد؛ هر چند تأثیر این سبک رهبری، بیشترین اثرگذاری را بر متغیرهایی چون نوع دوستی و فضیلت شهروندی دارد. از طرفی، مشاهده گردید که عوامل جمعیت شناختی نقش معنادار و قابل توجهی در تبیین رابطه مبادله رهبر پیرو ورفتار شهروندی سازمانی ندارند. براساس یافته های مزبور، پیشنهاد م یشود مدیران اولاً، افرادی که رفتارهای شهروندی انجام می دهند را شناسایی کرده، و با اعطای پاداشهای مادی و معنوی، سایرین را نیز ترغیب به انجام رفتارهای فرانقش، و در سطح وسیعتر، شکل گیری فرهنگ انجام رفتارهای شهروندی سازمانی، سوق دهند؛ ثانیا، علاوه بر کیفیت رابطه مستقیم با کارمندان، سایر عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی نظیر احساس عداالت، زمان، نوع کار یا ماهیت شغل، خصوصیات همکاران، رضایت شغلی، و ... را نیز در نظر بگیرند؛ و نهایتاً، با استفاده از رفتارهای شهروندی، نوعی فضای مدیریتی جایگزین را برای خودشان ایجاد کنند، بدین معنا که وقتی کارمند از رابطه مبادله با مدیر خود لذت م یبرد، دست یاری خواهی سایر همکاران را رد نکرده، و به جای مدیر می تواند آنها را تا آنجا که بتواند، راهنمایی و ارشاد نماید. از طرفی، رابطه مبادل های کارمند با مدیر، وی را راغب و علاقه مند به شرکت در جلسات غیر ضروری، دنبال کردن اخبار سازمان، و اهمیت دادن به کلیت سازمان می سازد.